کد مطلب:42005 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:33

گنجینه پرسمان » تاريخ و سيره

أبو جعفر محمد بن عبدالله اسكافي كيست؟

او يكي از متكلمين بغداد است و آثار فراواني دارد خطيب بغدادي، تاريخ درگذشت او را (م/240) ضبط كرده است. (تاريخ بغداد 5/416)
ابن ابي الحديد ميگويد: شيخ ما ابو جعفر اسكافي از مواليان علي(ع) و از كساني است كه او را بر ديگران ترجيح ميدهند. هر چند قول به تفضيل در ميان معتزلة بغداد قول معروفي است، ولي ابو جعفر اسكافي در اين زمينه سرسخت ترين آنان در سخن و عقيده بود؛ نيز اضافه ميكند: قاضي عبد الجبار او را جزء طبقه هفتم شمرده و او قريب هفتاد جلد كتاب در علم كلام نوشته است. (ابن ابي الحديد، شرح نهج البلاغه 4/63)
او نخستين كسي است كه كتاب عثمانية جاحظ را نقض كرد، ولي متأسفانه اين كتاب تا كنون به دست ما نرسيده است، ولي محمد هارون مصري كه كتاب عثمانيه جاحظ را تحقيق و منتشر كرد، براي اكمال هدف، آنچه را كه ابن ابي الحديد از نقض عثمانيه در شرح خود آورده است، يكجا جمع كرد و همراه «عثمانيه» منتشر ساخت.
مقريزي در خطط مصري مطالبي را از لسان او نقل كرده كه شايستة مقام علمياو نيست، مثلاً نقل كرده است كه او ميگفت: خدا به ظلم بر بندگان يا اطفال و مجانين قادر نيست، به طور مسلّم اين نوع تهمتها از تعصب مقريزي به اشعري گري سرچشمه ميگيرد.
و از آثار چاپ شدة او كتاب «الموازنة والاعتبار» است.

---

: استاد محقق جعفر سبحاني
فرهنگ عقائد و مذاهب اسلامي ج 4